Hidrokortizon
Tüpürcəkdə kortizol (hissə: axşam), HPLC-MS üsulu
Hormon funksiyaları:
• stressə, o cümlədən fiziki gərginliyə adaptiv reaksiyaların inkişafında iştirak edir;
• qan təzyiqini tənzimləyir;
• karbohidratların və lipidlərin mübadiləsinə təsir göstərir;
• Na və K-nın tənzimlənməsində iştirak edir;
• qaraciyərdə protein biosintezini stimullaşdırır.
Biomaterial: Tüpürcək
Analizin üsulu: Tandem kütlə spektrometrik aşkarlama (HPLC-MS) ilə yüksək performanslı maye xromatoqrafiyası.
Kortizol adrenal korteksin steroid hormonudur, qlükokortikoid hormonların ən aktivi. Adrenokortikotrop hormonun (ACTH) nəzarəti altında adrenal korteksin zona fasciculata tərəfindən istehsal olunan karbohidrat, zülal və yağ metabolizmasının tənzimləyicisi. Kortizolun ifrazı sirkadiyalı ritm ilə xarakterizə olunur: maksimum konsentrasiya səhər saatlarında (adətən səhər saat 6-dan 9-a qədər), minimum isə axşam saatlarında müşahidə olunur.
Hazırlanması:
• Tüpürcək yığılmasından bir gün əvvəl və bütün müddət ərzində kofein, spirt istehlakından və fiziki fəaliyyətdən çəkinin.
• Tüpürcək toplanmasından bir saat əvvəl siqaret çəkməyin.
• Tüpürcək toplamadan 30 dəqiqə əvvəl yeməkdən, dişlərinizi fırçalamaqdan, diş ipindən, ağız qarqarasından və saqqızdan istifadə etməkdən çəkinin.
• Tüpürcək toplamadan 10 dəqiqə əvvəl ağzınızı su ilə yaxalayın.
• Toplanan tüpürcək təmiz və çirklərdən təmiz olmalıdır. Tüpürcəyə yad hissəciklərin daxil olmasının qarşısını alın (məsələn, kosmetika və s.)
• Dərman qəbul edirsinizsə, testin aparılmasının və ya dərmanı müvəqqəti dayandırmağın məqsədəuyğunluğu barədə həkiminizlə məsləhətləşdiyinizə əmin olun. Dərman qəbulunu dayandırmaq mümkün olmadıqda, laboratoriyaya məlumat verilməlidir.
Göstərişlər:
• Adrenal korteksin patologiyası;
• Hiperradrogenizm;
• Artıq çəki/Piylənmə;
• Sürətlənmiş yetkinlik;
• Menstruasiya pozuntuları;
• Dərinin piqmentasiyasının artması;
• Skelet sisteminin patologiyaları;
• Adrenal korteksin hormon istehsal edən şişlərinin olması şübhəsi;
• Böyrəküstü vəzilərdə şübhəli hormonal aktiv olmayan şişin diaqnostikası;
• Hormon əvəzedici terapiyanın effektivliyinin monitorinqi
Nəticənin şərhi: İstinad dəyərləri
16:00 – 20:00 (axşam) 0,70 – 2,20 ng/m