Kreatininkinaza MB fraksiyası (CK-MB)

Kreatinfosfokinaza (kreatinkinaza) - kreatinin dönər fosforlaşma reaksiyasını kataliz edən fermentdir.
Kreatinkinaz MB miokard zədələnməsinin spesifik və həssas göstəricisi olan hüceyrədaxili fermentdir.

Miokardın zədələnməsi travma, susuzlaşdırma, yoluxucu xəstəliklər, isti və soyuğa məruz qalma, kimyəvi maddələr kimi müxtəlif amillər nəticəsində baş verə bilər. Bununla belə, onun əsas səbəbi koronar damarların aterosklerozu və ürəyin işemik xəstəliyidir (CHD).
Kreatinkinaz MB-nin fəaliyyəti ilə infarktın miqyası arasında birbaşa əlaqə var. Buna görə də bu göstərici xəstəliyin proqnozunda istifadə edilə bilər.

İnfarktın inkişafına səbəb olmayan işemik miokard zədəsi (məsələn, stabil angina pektorisi) adətən kreatin kinaz MB-nin aktivliyini artırmır.

İnsan kreatinfosfokinazasının tərkibində 2 növ protomer (submolekulyar vahid) olur: M və B. Bu protomerlərin müxtəlif kombi­nasiyaları fermentin 3 izofermentini əmələ gətirir: tərkibində 2 M protomeri olan izoferment (MM fraksiyası) əzələlərdə, 2 ədəd B protomerinin birləşməsindən ibarət olan izoferment (BB fraksiyası) beyində, müxtəlif protomerlərin kombina­ siyasından (MB) ibarət olan izoferment isə miokardda daha geniş yayılmışdır. Ürək əzələsinin və ya skelet əzələlərinin zədələnmələri qan serumunun kreatinfosfokinaza aktivliyinin artması ilə müşayiət edilir. Bu zaman fermentin aktivliyi normal haldakına nisbətən 20-30 dəfə artıq ola bilər. Miokard infarktı zamanı serumda kreatinfosfokinazamn fəallığı xəstəliyin başlanmasından 4-8 saat sonra artır, 16-36 saat sonra maksimal aktivlik qeydə almır, 3-6 gündən sonra fermentin aktivliyi normal səviyyəyə enir.

İnsan kreatinfosfokinazasının tərkibində 2 növ protomer (submolekulyar vahid) olur: M və B. Bu protomerlərin müxtəlif kombi­nasiyaları fermentin 3 izofermentini əmələ gətirir: tərkibində 2 M protomeri olan izoferment (MM fraksiyası) əzələlərdə, 2 ədəd B protomerinin birləşməsindən ibarət olan izoferment (BB fraksiyası) beyində, müxtəlif protomerlərin kombina­ siyasından (MB) ibarət olan izoferment isə miokardda daha geniş yayılmışdır. Ürək əzələsinin və ya skelet əzələlərinin zədələnmələri qan serumunun kreatinfosfokinaza aktivliyinin artması ilə müşayiət edilir. Bu zaman fermentin aktivliyi normal haldakına nisbətən 20-30 dəfə artıq ola bilər. Miokard infarktı zamanı serumda kreatinfosfokinazamn fəallığı xəstəliyin başlanmasından 4-8 saat sonra artır, 16-36 saat sonra maksimal aktivlik qeydə almır, 3-6 gündən sonra fermentin aktivliyi normal səviyyəyə enir.


Artmasına səbəb olan hallar:
-Miokardiodistrofiyalar, skelet əzələsinin travmatik zədələnmələri, əzələ sisteminin xəstəlikləri. MSS-nin müxtəlif xəstəlikləri: şizofreniya, maniyakal-depressiv psixozlar, sindromlar - psixotrop dərmanlarla əlaqədar; cərrahi əməliyyatdan sonra, alkoqol qəbulunda, prednizolon qəbulundan sonra, hipotriozda isə miokard infarktını əzələ zədələnməsindən fərqləndirmək üçün KK/AST münasibəti müəyyən edilir. MI zamanı <10 olur, >10 olması isə skelet əzələsinin zədələnməsini göstərir.

Analiz nə üçün istifadə olunur?

-Simptomların başlamasından sonra ilk saatlarda kəskin miokard infarktı diaqnozunun qoyulması üçün;
-Prekardial bölgədə ağrı ilə baş verən xəstəliklərin differensial diaqnozu üçün;
-Miokardın zədələnməsinin dərəcəsini qiymətləndirmək və kəskin və xroniki karbonmonoksit zəhərlənmələrində, o cümlədən etanolun böyük dozalarına məruz qaldıqda xəstəliyin proqnozunu vermək;
-Təkrarlanan infarkt diaqnozu üçün;
-Geniş qarın və digər cərrahi əməliyyatlardan sonra reabilitasiya dövründə xəstələrdə miokard infarktı və digər koronar pozğunluqların inkişaf riskini qiymətləndirmək;
-Serivastatin, fluvastatin və pravastatinin təyin edilməsi zamanı yaranan ağırlaşmaları qiymətləndirmək.