Laktat turşusu

Süd turşusu, Lactic acid Laktat hüceyrə mübadiləsinin məhsuludur, laktik turşunun törəməsidir. Hüceyrələrdə laktik turşunun özü və ya duzları müəyyən olunur. Analiz haqqında ümumi məlumat Test qanda laktatın miqdarını ölçür. Onlar hüceyrə mübadiləsinin məhsuludur və pH-dan (turşuluqdan) asılı olaraq hüceyrələrdə laktik turşu şəklində və ya neytral pH-da laktik turşu duzları şəklində ola bilər. Normalda qanda laktatların konsentrasiyası çox aşağı olur. Əzələlərdə, qırmızı qan hüceyrələrində, beyin hüceyrələrində və digər toxumalarda hüceyrədə oksigen çatışmazlığı olduqda və ya hüceyrələrdə enerji istehsalı üçün əsas yol pozulduqda yüksəlir.
Laktat səviyyəsi artır: laktat konsentrasiyasınm artması toxumada işemiyanı əks etdirir. Laktatın yığılması komanın səbəblərindəndir.
Qanda laktatın yüksəlməsinin aşağıdakı tipləri ayırd edilir: I tip - laktat artıb, asidoz zəifdir, L/P (laktat/piruvat) normadadır: fiziki gərginlik, hiperventilyasiya, qlukaqonun təsiri, qlikogenoz, ağır anemiya, piruvat və ya insulinin yeridilməsi. II A tip - hipoksiya ilə bağlıdır. Asidoz, laktat yüksəlib. L/P artıb, toxumalara oksigenin qeyri-adekvat çatdırılması, kəskin qanaxma, kəskin və ağır durğunluqlu ürək çatmamazlığı və ya digər sirkulyator kollaps halları; sianozla birgə ürək xəstəliyi və ya digər kəskin hipoksiya halları, ekstrakorporal qan dövranı.

Analiz nə üçün istifadə olunur?
-  Laktik asidozu, yəni laktatların yüksək məzmununu aşkar etmək üçün;
-  Hüceyrələrə və toxumalara oksigen tədarükünü azaldan amillər varsa (laktasidoz ən çox buna görə baş verir), məsələn, şok və ya konjestif ürək çatışmazlığı kimi hipoksiya və laktik asidozu təyin etmək və onların şiddətini qiymətləndirmək;
-  Turşu-əsas balansını və oksigenləşməni (qan qazları ilə birlikdə) qiymətləndirmək;
-  Laktatın miqdarının artmasına səbəb ola biləcək xəstəliklərin diaqnozu zamanı, həmçinin asidoz əlamətləri ilə, çünki laktik asidoz toxumalarda oksigen səviyyəsi ilə əlaqəli olmayan amillərdən qaynaqlana bilər;
 - Qaraciyər və ya böyrək xəstəliyi kimi müşayiət olunan xəstəliklərin laktik asidozun səbəbi olub olmadığını öyrənmək (digər tədqiqatlarla, məsələn, tam qan və ya sidik testi, bəzi biokimyəvi testlər);
 - Sepsis şübhəsi olan xəstələrin müayinəsi zamanı, onların laktat səviyyəsi normadan aşağı düşərsə, dərhal müalicə olunurlar. Sepsisin vaxtında diaqnozu və vaxtında müalicəsi ilə müvəffəqiyyətli bir sağalma şansı dəfələrlə artır.
-  Hipoksiyanın gedişatını izləmək və sepsis, infarkt və ürək çatışmazlığı kimi xəstəliklərin kəskinləşməsi halında onun müalicəsinin effektivliyinə nəzarət etmək.

Analiz nə vaxt təyin olunur? 
-  Oksigen çatışmazlığı əlamətləri ilə (nəfəs darlığı, sürətli nəfəs, solğunluq, tərləmə, ürəkbulanma, əzələ zəifliyi);
-  Sepsis, şok, infarkt, ürək çatışmazlığı, böyrək çatışmazlığı və ya diabetes mellitus şübhəsi varsa; Kəskin baş ağrıları, qızdırma, çaşqınlıq və huşun itirilməsi, həmçinin meningit əlamətləri üçün. -  -  Vacib Qeydlər B1 vitamini çatışmazlığı ilə laktat səviyyəsi arta bilər.