Karsinoembrionik antigen
Xərçəng embrion antigeni (CEA) onkoloji xəstəliklərin toxuma markeri kimi laboratoriya diaqnostikada istifadə olunan bir proteindir.
Analiz haqqında ümumi məlumat
Xərçəng embrion antigeni normal toxumalarda olan bir zülal növüdür.Sağlam insanda bəzi daxili orqanların hüceyrələrində çox az miqdarda istehsal olunur. Kimyəvi quruluşa görə, CEA zülal və karbohidratların (qlikoprotein) birləşməsidir. Yetkinlərdə onun məqsədi məlum deyil və dölün inkişafı zamanı mədə-bağırsaq traktının orqanlarında intensiv şəkildə sintez olunur və hüceyrələrin çoxalmasının stimullaşdırılması ilə əlaqəli mühüm funksiyaları yerinə yetirir. CEA həzm orqanlarının toxumalarında və böyüklərdə də olur, lakin daha az miqdarda.
CEA səviyyəsinin müəyyən edilməsi bir sıra bədxassəli şişlərin, ilk növbədə bağırsaq xərçənginin diaqnozu üçün istifadə olunur. Normalda CEA-nın tərkibi çox azdırsa, onkoloji proses zamanı kəskin şəkildə artır və çox yüksək dəyərlərə çata bilər. Bu baxımdan ona onkoloji xəstəliklərin toxuma markerləri və ya şiş markerləri deyilir.
Bununla belə, CEA-nın artması yalnız bədxassəli bir proses üçün xarakterik deyil - onun istehsalı daxili orqanların müxtəlif iltihablı, autoimmun və digər xoşxassəli xəstəliklərində arta bilər.
Analiz nə üçün istifadə olunur?
- Xərçəng müalicəsinin diaqnozu və monitorinqi üçün;
- Bədxassəli şişlərin cərrahi müalicəsinin müvəffəqiyyətini təsdiqləmək məqsədilə;
- Bədxassəli şişlərin konservativ terapiyasının effektivliyini qiymətləndirmək məqsədilə;
- Müalicə başa çatdıqdan sonra uzunmüddətli izləmə zamanı xərçəngin təkrarlanmasının erkən aşkarlanması üçün.
- Yoğun bağırsaq, düz bağırsaq, mədə, mədəaltı vəzi, döş, ağciyər, yumurtalıqlarına şübhə olduqda;
- Qaraciyərə və sümüklərə şiş metastazına şübhə olduqda;
- Bədxassəli neoplazmaların terapiyasını izləyərkən;
- Bədxassəli bir şişi çıxarmaq üçün əməliyyatdan sonra;
- Xərçəng müalicəsi başa çatdıqdan sonra uzunmüddətli izləmə zamanı.
- Bədxassəli neoplazmalar: qalın bağırsaq, düz bağırsaq, mədə, ağciyər, döş, mədəaltı vəzi xərçəngi;
- Qaraciyərdə, sümük toxumasında bədxassəli şişlərin metastazları;
- Onkoloji prosesin təkrarlanması;
- Qaraciyər sirozu və xroniki hepatit;
- Yoğun bağırsaq və düz bağırsağın polipləri;
- Xoralı kolit;
- Pankreatit;
- Vərəm;
- Pnevmoniya, bronxit, emfizema;
- Kistik fibroz. Böyrək çatışmazlığı;
- Kron xəstəliyi. Autoimmun xəstəliklər;
- Siqaret istifadəsi.
CEA səviyyəsinin azalmasının səbəbləri:
- Bədxassəli bir şişin cərrahi çıxarılması;
- Uğurlu xərçəng müalicəsi;
- Xoşxassəli bir şişin remissiyası.