Qulaqdibi vəzin iltihabı
İnkubasiya dövrü 14-21 gün arasında dəyişir. İnkubasiya dövründən sonra (orta hesabla 2-3 həftə) tüpürcək vəzilərinin birtərəfli və ya ikitərəfli şişməsi ilə müşayiət olunan qripə bənzər simptomlar (baş ağrısı, əzələ ağrısı və qızdırma) görünür.
Qulaqdibi virusu ilə yoluxmaya və ya bu virusa qarşı peyvəndlərə cavab olaraq, immun sistemi immunoqlobulin zülalları olan xüsusi antiviral anticisimlər sintez edir. İlk öncə qanda IgM immunoglobulinləri görünür. Bir neçə gündən sonra onların konsentrasiyası maksimuma çatır və tədricən azalmağa başlayır. IgG sinfinin immunoqlobulinləri bir qədər gec yaranır və həyat boyu davam edir, insanı güclü immunitetlə təmin edir və parotit ilə təkrar infeksiyadan qoruyur.
Analiz nə üçün istifadə olunur?
- Parotitlərə qarşı immuniteti aşkar etmək üçün;
- Xüsusilə xəstəliyin atipik klinik mənzərəsi olduğu hallarda, "qulaqdibi" (cari və ya keçirilmiş xəstəlik) diaqnozunu təsdiqləmək üçün;
- Diferensial diaqnostika məqsədləri üçün (digər testlərlə birlikdə), xüsusən də bakterial infeksiya kimi digər səbəblərdən də yarana bilən meningit və ya parotit üçün;
- Tədqiqat nə vaxt təyin olunur?
- Parotitlərə qarşı immunitetin peyvənd və ya keçirilmiş infeksiya nəticəsində əldə edildiyini müəyyənləşdirmək üçün;
- Cari və ya keçirilmiç parotit şübhəsi olduqda,hansılar ki baş ağrısı, əzələ ağrısı, qızdırma, bir və ya hər iki tərəfdən tüpürcək vəzlərinin şişməsi kimi simptomlarla xarakterizə olunur. Tədqiqat xəstəliyin başlanğıcında və ya 2-4 həftə sonra aparılır.
-Cari və ya keçirilmiş parotit (parotit üçün müsbət IgM testi ilə birlikdə);
-Parotit əleyhinə peyvənd;
-Keçirilmiş infeksiya və ya peyvənd nəticəsində immunitet (əgər parotit üçün IgM testi mənfi olarsa).
Anticisim titrinin azalmasının səbəbləri
-Parotit xəstəliyinin erkən mərhələsi (yalnız IgM aşkar edilərsə);
-Cari və ya keçirilmiş infeksiyanın olmaması və müvafiq olaraq virusa qarşı immun reaksiya (əgər parotit virusuna IgM də aşkar edilmirsə);
-Keçmişdə peyvəndin olmaması (və ya səmərəsiz peyvənd);
-İmmun sistemindəki pozğunluqlar səbəbindən parotitə qarşı zəif immun reaksiya (və ya onun olmaması) (əgər parotit üçün IgM aşkar edilmirsə).
Parotit virusuna IgG və IgM-nin aşkarlanması və ya IgM-nin konsentrasiyasını müəyyən etmək mümkün olmadıqda, qoşalaşmış serumlarda IgG titrinin dörd dəfə artması (xəstəliyin kəskin dövründə və sağalma dövründə müayinə edildikdə) cari və ya yeni keçirilmiş parotiti göstərir.
Peyvənd olunmuş şəxslərdə parotit əlamətləri olmamaq şərti ilə IgG-nin aşkarlanması infeksiyaya qarşı immunitetin olduğunu göstərir.
Mənfi parotit IgG testi virusa qarşı immunitetin olmaması deməkdir (bu, həm keçmişdə virusa məruz qalmamaq, həm də immun reaksiyanın pozulması ilə əlaqədar ola bilər).
Vacib Qeydlər
Çox vaxt parotit yüngül və ya orta dərəcədə baş verir və xüsusi müalicə tələb etmir. Bununla belə, bəzi hallarda fəsadlar inkişaf edə bilər: testislərin (orxit) və ya yumurtalıqların (ooforit) iltihabı, sonsuzluğa, karlığa, meningit, ensefalit, pankreatit və ya septik artritə səbəb olur.
Birləşdirilmiş qızılca, parotit və məxmərək (MMR) peyvəndi virusun zəifləmiş formalarını ehtiva edir. Qeyd etmək lazımdır ki, MMR peyvəndi immun sistemi zəif olan insanlarda, həmçinin hamilə qadınlarda (yaxud növbəti ay ərzində hamiləliyi planlaşdıran qadınlarda) əks göstərişdir.