Məxmərək infeksiyasına qarşı əmələ gəlmiş anticismdir, xroniki formada İgG anticismləri qanda tapılır
İnfeksiya mənbəyi xəstəliyin manifest və ya subklinik forması olan şəxs, həmçinin 1-6 ay ərzində anadangəlmə məxmərək forması olan yeni doğulmuş uşaqdır. Virus insandan insana hava-damcı yolu ötürülür. Xəstəliyin inkubasiya dövrü orta hesabla 12-18 gündür, lakin 23 günə qədər arta bilər.
Məxmərək xəstəliyinin əsas klinik təzahürlərinə qızdırma, ümumiləşdirilmiş limfadenopatiya, xüsusilə posterior servikal və oksipital limfa düyünlərini əhatə edən xırda ləkəli səpgilər, konyunktivit, rinit, faringit daxildir. Məxmərək səpgisi və ya ekzantema adətən xəstəliyin ilk üç günündə üz və boyun nahiyəsində baş verir və sonra bir neçə saat ərzində xaotik ardıcıllıqla bütün bədənə yayılır. Böyüklər xəstəliyi daha ağır formada keçirir. Miyalgiya və artralgiya qeyd edilə bilər, tez-tez xəstəlik pnevmoniya, otit, ensefalit, meningoensefalit ilə ağırlaşa bilər.
Hamilə qadınlarda, xüsusən də hamiləliyin ilk trimestrində rubella infeksiyası riskini qeyd etmək vacibdir. Hamilələrdə düşüklərə, ölü doğuma və ya anadangəlmə məxmərəyin klinik mənzərəsinin inkişafına səbəb ola bilər. Karlıq, katarakta, ürək qüsurları, hepatit, mikrosefaliya, mərkəzi sinir sisteminin pozulma əlamətlərinə də rast gəlinir.
Rubella diaqnostikası klinik, epidemioloji məlumatlar və laboratoriya müayinələrinin nəticələrini nəzərə alaraq inteqrasiya olunmuş yanaşmaya əsaslanır. Məxmərəklərin laborator seroloji diaqnostikası virusun antigenlərinə qarşı anticisimlərin aşkarlanmasına əsaslanır. İnfeksiyanın başlağı ilk günlərdə IgM anticisimlərinin sintezi başlayır, sonra ilk iki-üç həftə ərzində onların sayı artır. Kəskin infeksiya yeddi aydan çox müddət sonra aşkar edilə bilər. IgG sinif anticisimlərinin sintezi infeksiyadan 2-4 həftə sonra başlayır, bir neçə həftə artır, sonra müəyyən səviyyəyə enir. Xəstəlikdən sonra rubella virusuna qarşı IgG sinfinin anticisimləri bir insanda ömrünün sonuna qədər qalır. IgG anticisimlərin aşkarlanması keçmiş və ya indiki məxmərək xəstəliyinin mövcudluğunu, xəstəlikdən sonra, peyvənd nəticəsində və ya hamiləlik zamanı anticisimlərin anadan dölə ötürülməsi nəticəsində yaranan məxmərək virusuna qarşı immun reaksiyanın mövcudluğunu göstərir.
Analiz nə üçün istifadə olunur?
- Rubella virusuna qarşı immuniteti yoxlamaq üçün;
- Daha öncə keçirilmiş də daxil olmaqla infeksiyanı aşkar etmək üçün;
- Hamilə qadınların (yaxud hamiləliyi planlaşdıranların) infeksiyadan qorunmaq üçün məxmərəyə qarşı kifayət qədər anticisimlərə malik olub olmadığını aşkarlamaq üçün.
Analiz nə vaxt təyin olunur?
- Hamiləliyi planlaşdırarkən və ya hamiləlik zamanı;
- Məxmərəyə qarşı immunitet yaranıb yaranmadığını öyrənmək üçün;
- Hamilə qadında qızdırma və səpgi və ya məxmərək xəstəliyinin digər əlamətləri olduqda. Bir çox xəstəlik oxşar simptomlara səbəb olduğundan, həkim bu xüsusi diaqnozu təsdiqləməyə kömək edəcək tədqiqatları təyin etməlidir;
- Körpənin anadangəlmə qüsurları (eşitmə itkisi, ürək-damar pozğunluqları, katarakta, mərkəzi sinir sisteminin xəstəlikləri) varsa və ya hamiləlik zamanı anaya məxmərək diaqnozu qoyulubsa.
Mənfi nəticə:
- Rubella virusuna qarşı güclü immunitetin olmaması;
- Yeni yoluxma (immun cavabı inkişaf etməmişdir).
Keçirilmiş rubella;
Rubella virusuna qarşı immunitetin olması.
IgM antikorları olmadıqda IgG antikorlarının olması
Virusa məruz qalma və ya peyvəndin olması , həmçinin rubella virusuna qarşı immunitetin olması.
Yenidoğulmuşda IgM anticisimləri olmadıqda IgG anticisimlərinin olması
IgG anticisimləri dölə ana bətnində anasından keçib və o anticisimlər onu həyatının ilk altı ayında məxmərəkdən qoruya bilər.
IgM antikorları ilə birlikdə IgG antikorlarının olması
Rubella virusu ilə yeni yoluxma.
Vacib Qeydlər
- Bu tədqiqat ilk növbədə hamiləliyin planlaşdırılması zamanı tövsiyə olunur;
- Böyüklərdə məxmərək uşaqlara nisbətən daha ağır keçir;
- Peyvənd olunmamış insanda IgG və IgM anticisimləri olmadıqda, peyvənd etmək tövsiyə olunur.