Məxmərək anticismi İgM
İnfeksiya mənbəyi xəstəliyin manifest və ya subklinik forması olan şəxs, həmçinin 1-6 ay ərzində anadangəlmə məxmərək forması olan yeni doğulmuş uşaqdır. Virus insandan insana hava-damcı yolu ötürülür. Xəstəliyin inkubasiya dövrü orta hesabla 12-18 gündür, lakin 23 günə qədər arta bilər.
Məxmərək xəstəliyinin əsas klinik təzahürlərinə qızdırma, ümumiləşdirilmiş limfadenopatiya, xüsusilə posterior servikal və oksipital limfa düyünlərini əhatə edən xırda ləkəli səpgilər, konyunktivit, rinit, faringit daxildir. Məxmərək səpgisi və ya ekzantema adətən xəstəliyin ilk üç günündə üz və boyun nahiyəsində baş verir və sonra bir neçə saat ərzində xaotik ardıcıllıqla bütün bədənə yayılır. Böyüklər xəstəliyi daha ağır formada keçirir. Miyalgiya və artralgiya qeyd edilə bilər, tez-tez xəstəlik pnevmoniya, otit, ensefalit, meningoensefalit ilə ağırlaşa bilər.
Hamilə qadınlarda, xüsusən də hamiləliyin ilk trimestrində rubella infeksiyası riskini qeyd etmək vacibdir. Hamilələrdə düşüklərə, ölü doğuma və ya anadangəlmə məxmərəyin klinik mənzərəsinin inkişafına səbəb ola bilər - karlıq, katarakta, ürək qüsurları, hepatit, mikrosefaliya, mərkəzi sinir sisteminin pozulma əlamətləri və s.
Rubella diaqnostikası klinik, epidemioloji məlumatlar və laboratoriya müayinələrinin nəticələrini nəzərə alaraq inteqrasiya olunmuş yanaşmaya əsaslanır. Məxmərəklərin laborator seroloji diaqnostikası virusun antigenlərinə qarşı anticisimlərin aşkarlanmasına əsaslanır. İnfeksiyanın başlanğıcından ilk günlərdə IgM anticisimlərinin sintezi başlayır, sonra ilk iki-üç həftə ərzində onların sayı artır və kəskin infeksiyadan yeddi aydan çox müddət sonra aşkar edilə bilər. IgG sinif anticisimlərinin sintezi infeksiyadan 2-4 həftə sonra başlayır, bir neçə həftə artır, sonra müəyyən səviyyəyə enir. Xəstəlikdən sonra rubella virusuna qarşı IgG sinfinin anticisimləri bir insanda ömrünün sonuna qədər qalır. IgG anticisimlərin aşkarlanması keçmiş və ya indiki məxmərək xəstəliyinin mövcudluğunu, xəstəlikdən sonra, peyvənd nəticəsində və ya hamiləlik zamanı anticisimlərin anadan dölə ötürülməsi nəticəsində yaranan məxmərək virusuna qarşı immun reaksiyanın mövcudluğunu göstərə bilər.
Analiz nə vaxt təyin olunur?
- Hamiləliyi planlaşdırarkən və ya hamiləlik zamanı;
- Məxmərəyə qarşı immunitet yaranıb yaranmadığını öyrənmək üçün;
- Hamilə qadında qızdırma və səpgi və ya məxmərək xəstəliyinin digər əlamətləri olduqda. Bir çox xəstəliklərdə oxşar simptomlara olduğundan, həkim bu xüsusi diaqnozu təsdiqləməyə kömək edəcək tədqiqatları təyin etməlidir;
- Körpənin anadangəlmə qüsurları (eşitmə itkisi, ürək-damar pozğunluqları, katarakta, mərkəzi sinir sisteminin xəstəlikləri) varsa və ya hamiləlik zamanı anaya məxmərək diaqnozu qoyulubsa.
Yenidoğulmuşda IgG anticisimlərinin olması ilə IgM anticisimlərinin olmaması o deməkdir ki, IgG anticisimləri uşağa ana bətnində olarkən anadan keçib və onlar onu həyatının ilk altı ayı ərzində məxmərəkdən qoruya bilirlər.
Yeni doğulmuş körpədə IgM anticisimlərinin olması ananın hamiləliyi zamanı uşağın infeksiyaya yoluxduğunu göstərir.
Bir uşaqda və ya böyüklərdə IgG-nin mövcudluğundan asılı olmayaraq IgM anticisimlərinin olması yaxınlarda məxmərəyə yoluxduğunu göstərir.
Mənfi nəticənin səbəbləri:
- rubella virusu ilə infeksiyanın olmaması;
- yeni yoluxma, immun reaksiya inkişaf etmədikdə və ya xəstəliyin gec mərhələsi, titrin artıq azaldığı zaman.
- kəskin rubella xəstəliyi;
- yenidoğulmuşlarda - bətndaxili infeksiya.
Orqanizmdəki digər zülallarla çarpaz reaktivlik məxmərək IgM anticisimləri üçün yalançı müsbət test nəticələrinə səbəb ola bilər. Tədqiqatın nəticələrini təsdiqləmək üçün həkim onların ilkin səviyyəsini təyin etmək üçün IgG anticisim testini təyin edə bilər. Sonra IgG testi 2-3 həftədən sonra təkrarlanmalıdır ki, bu da məxmərək infeksiyasına yeni yoluxmanı göstərir.
Vacib Qeydlər
- Bu tədqiqat ilk növbədə hamiləliyin planlaşdırılması zamanı tövsiyə olunur;
- Böyüklərdə məxmərək uşaqlara nisbətən daha ağır keçir;
- Peyvənd olunmamış insanda IgG və IgM anticisimləri olmadıqda, peyvənd etmək tövsiyə olunur.