Human epidimal protein 4
İnsan epididimal protein 4 (HE4) konsentrasiyasının təyini - Yumurtalıq və endometrium xərçənginin diaqnostikası, proqnozunun qiymətləndirməsi və müalicəyə nəzarət etmək üçün istifadə olunur.
HE4 sintezinin artması bəzi bədxassəli şişlər (mezotelioma, ağciyər, böyrək, süd vəzisi, endometrium xərçəngi, mədə-bağırsaq traktının bədxassəli şişləri) üçün xarakterikdir ki, bu da bu zülaldan şiş markeri kimi istifadə etməyə imkan verir. HE4-ün yumurtalıq xərçəngi hüceyrələrinin miqrasiyasını və yapışmasını artırmaq kimi şişin inkişafını təşviq edən xüsusiyyətlərə malik olduğu göstərilmişdir. HE4 yumurtalıq və endometrial şişlərin diaqnozunda, proqnozunun qiymətləndirilməsində və müalicəsinə nəzarətdə ən böyük əhəmiyyətə malikdir.Kiçik çanaq orqanlarının törəmələrinin differensial diaqnostikasında HE4 testi.
Ən çətin diaqnostik vəzifələrdən biri kiçik çanağın xoşxassəli və bədxassəli şişlərinin differensial diaqnostikasıdır. Çox vaxt bunun üçün şiş markeri CA-125 istifadə olunur. CA-125-in əhəmiyyətli bir dezavantajı onun spesifik olmamasıdır, çünki xoşxassəli xəstəliklərdə də yüksələ bilər. CA-125 ilə müqayisədə, HE4 şiş markeri xoşxassəli neoplazmalarda daha az yüksəlir (8% hallarda 29%-ə qarşı). CA 125 də endometrioz hallarının 67%-də yüksəlir, HE4 isə yalnız 3%-dir. Beləliklə, HE4-ün üstünlüyü bədxassəli şişlər üçün daha yüksək spesifiklikdir.
CA 125 və HE4 şiş markerlərinin kombinasiyasından istifadə edərkən, hər bir markerin ayrıca istifadəsi ilə müqayisədə kiçik çanaq sümüklərinin bədxassəli və xoşxassəli şişlərini daha dəqiq fərqləndirmək mümkündür. Xəstənin menopoz vəziyyəti ilə birlikdə bu şiş markerlərinin birləşməsi ROMA yumurtalıq xərçəngi risk alqoritmində istifadə olunur.
Yumurtalıq və endometrial xərçəngin skrininqində HE4 testi.
Bu günə qədər yumurtalıq xərçəngini erkən mərhələdə effektiv şəkildə aşkar edəcək heç bir test və ya üsul yoxdur. Ən tez-tez bu məqsədlər üçün CA 125 istifadə olunur.Bu şiş marker, lakin kifayət qədər həssas deyil və erkən mərhələdə yumurtalıq xərçənginin yalnız 30-50% -də aşkar edilir. Göstərilmişdir ki, HE4 CA 125 mənfi yumurtalıq xərçənglərinin 32%-də aşkar edilə bilər və buna görə də CA 125-i tamamlayır. HE4 yumurtalıq xərçəngi üçün skrininqdə istifadə üçün təklif olunan əksər test panellərinə daxildir. Ən yaxşı nəticə HE4, CA-125, xərçəng embrion antigeni CEA və damar endotelial yapışma molekulu tip 1 VCAM-1 kombinasiyasından istifadə edildikdə göstərilir: bu şiş markerlərinin birləşməsi yumurtalıq xərçəngini erkən mərhələdə 86% həssaslıqla aşkar edir. və spesifikliyi 98%. Vurğulamaq lazımdır ki, HE4 şiş markeri, eləcə də CA-125 şiş markeri yalnız epitel mənşəli yumurtalığın bədxassəli şişlərini aşkar edə bilir və cinsi hüceyrə şişlərini və ya cinsiyyət kordonunun stromal şişlərini aşkar etmir. Bəzi tədqiqatlar da göstərmişdir ki, HE4 endometrial xərçəngin müayinəsi üçün istifadə edilə bilər.
Yumurtalıq və endometrial xərçəngin proqnozunu qiymətləndirməsində HE4.
Yüksək HE4 səviyyələri FIGO yumurtalıq xərçənginin daha yüksək dərəcəli və daha inkişaf etmiş mərhələsi ilə əlaqələndirilir. Yüksək HE4 səviyyələri daha aqressiv yumurtalıq xərçənglərində daha çox rast gəlinir və daha pis proqnozu göstərir. Yumurtalıq xərçəngində olduğu kimi, HE4 səviyyəsinin yüksəlməsi endometrial xərçəngin daha aqressiv fenotipi ilə əlaqələndirilir və bu şiş markerinin yüksək konsentrasiyası xəstəliyin pis proqnozunu göstərir.
Analiz nə üçün istifadə olunur?
Yumurtalıq və endometrial şişlərin diaqnozu, proqnozunun qiymətləndirilməsi və müalicəsinə nəzarət üçün.
Analiz nə vaxt təyin olunur?
Yumurtalıq və ya endometrium xərçəngindən şübhə olduqda
He4 konsentrasiyasının yüksəlməsinin səbəbləri:
- yumurtalıq xərçəngi;
- endometrial xərçəng;
- Ağciyər xərçəngi;
- böyrək çatışmazlığı;
- böyrək fibrozu.
He4 konsentrasiyasının aşağı düşməsinin səbəbləri:
Müalicə prinsipinə əsasən nəticəni enməsi müşahdiə oluna bilər
Nəticəyə nə təsir edə bilər?
Yaş; hamiləlik.
Vacib Qeydlər
- Tədqiqatın nəticələri əlavə anamnestik, klinik və laboratoriya məlumatları nəzərə alınmaqla qiymətləndirilir;
- Dəqiq nəticə əldə etmək üçün testə hazırlaşmaq üçün tövsiyələrə əməl etməlisiniz.